اکوکاردیوگرافی چیست ؟

آزمایش یا تست اکوکاردیوگرافی (TTE) که اکوی قلبی یا سونوگرافی قلبی هم نامیده می شود، نوعی تصویربرداری سونوگرافی استفاده شده برای ارزیابی قلب حین کار است.اکو بهترین روش برای مشاهده حرکت و عملکرد ماهیچه و دریچه های قلب است.به صورتی که در آن با کمک پروپ سونوگرافی امواج صوتی به سمت قلب ارسال می شوند و بازتاب آن ها باعث ایجاد تصویری متحرک روی مانیتور می شود و پزشک می تواند با مشاهده و ارزیابی محفظه های قلب و رگهای خونرسان از زوایای مختلف مشاهده و ضربان قلب را بررسی کند ،معمولا اکو ترکیبی از سونوگرافی داپلر و اکوی رنگی قلب است که می تواند یک ارزیابی از جریان خون در رگهای به دکتر قلب بدهد.

کاربردها اکوکاردیوگرافی

● اگر لازم باشد تا یک سنجش کلی از عملکرد قلب به دست بیاید

● مشکلات مربوط به دریچه های قلب مثل افتادگی دریچه میترال را می توان از طریق این آزمایش تشخیص داد.دلیل این امر این است که این آزمایش نحوه حرکت دریچه های قلب را نشان می دهد.

● یک میکروفون مخصوص با نام داپلر را می توان در آزمایش اکو برای اندازه گیری سرعت جریان خون در نواحی مختلف داخل قلب استفاده کرد.این میکروفون برای تعیین مشکلات جریان خون در بیماری هایی مثل تنگی دریچه آئورت (AS) مناسب است.

● آزمایش اکو به ارزیابی بیماری های مادرزادی قلب کمک می کند.برای مثال، بیماری تترالوژی فالوت و نقص دیواره بین دهلیزی بیماری های مادرزادی هستند که در آن ها، قلب دارای ساختار آناتومیک مناسب نیست.

● اکوی قلب معمولاً برای اندازه گیری کسر جهشی بطن چپ به منظور ارزیابی اثربخشی درمان های قلبی مختلف در بیماری هایی مثل نارسایی قلبی استفاده می شود.

● اگرجراحی قلب و یا درمانی از جمله آنژیوپلاستی قلب داشته اید این تست برای بررسی موفقیت و یا روند کلی درمان تجویز می شود.

● اگر شخص دچار آریتمی قلبی (ضربان نامنظم) باشد، اکوی قلب می تواند حرکت قلب را ارزیابی کند.

● اکوکاردیوگرافی گاهی همراه با تست استرس برای ارزیابی قلبی استفاده می شود.

● آزمایش اکو در حالت استراحت انجام شده و سپس حین تمرین، تکرار می شود تا تغییرات عملکرد ماهیچه قلب هنگام وارد آمدن فشار به آن، مشخص شوند.کاهش عملکرد ماهیچه قلب حین تمرین ورزشی می تواند نشانه ای از بیماری عروق کرونر باشد.

محدودیت های اکوکاردیوگرافی

در حالی که اکوی قلب اطلاعات زیادی در مورد آناتومی قلب به دست می دهد، ولی شریان های قلبی یا انسداد این شریان ها را نشان نمی دهد.اگر تصویربرداری عروق کرونر (شریان های قلب) ضروری باشد، معمولاً از کاتتریزاسیون قلبی استفاده می شود.بعضی تفاوت های بدنی مثل ضخیم بودن دیواره قفسه سینه یا آمفیزم می توانند باعث تداخل در ترسیم وضعیت قلبی هنگام اکوی قلب شوند.

آماده شدن برای انجام اکوکاردیوگرافی

هنگام آزمایش اکو، بیمار لباس هایش را در آورده و لباس مخصوص بیمارستان به او داده می شود.بنابراین، نیازی به پوشیدن لباس خاص هنگام رفتن برای این آزمایش وجود ندارد.

قبل از اکوی قفسه سینه، محدودیتی برای خوردن و نوشیدن وجود ندارد.با این حال، بسته به دلیل انجام آزمایش، احتمال دارد پرشک از بیمار بخواهد شش تا ده ساعت قبل از آزمایش از مصرف کافئین خودداری کند چون کافئین ضربان قلب را بالا می برد.

❉ حین آزمایش

● در ابتدای آزمایش، بیمار روی تخت دراز کشیده و متخصص مقداری ژل را روی قفسه سینه بیمار قرار می دهد.

● در ادامه، مبدل که دستگاه کوچکی به شکل یک میکروفن است روی قفسه سینه قرار می گیرد. مبدل، امواج صوتی را به سمت قلب می فرستد.

● مثل ردیاب صوتی روی یک زیردریایی، موج های صوتی بعد از برخورد با ساختارهای قلب بازتاب یافته و به مبدل باز می گردند. مبدل این امواج بازگشتی را ثبت می کند.

● در ادامه، این امواج توسط یک رایانه پردازش شده و روی مانیتور نمایش داده می شوند که به صورت تصویری از قلب در حال تپش، ظاهر می شود.

● متخصص، مبدل را جا به جا می کند تا تصویر قلب از زوایای مختلف به دست آید.

● هنگام انجام آزمایش، احتمال دارد از بیمار خواسته شود به بغل دراز بکشد یا به مدت چند ثانیه نفس خود را حبس کند.

● به طور کلی، اکوی قلب از طریق قفسه سینه معمولاً 30 تا 60 دقیقه طول می کشد.

● تست اکوی قلب توسط متخصص فنی یا پزشک انجام می شود، متخصص قلب و عروق ، تصاویر قلب را هنگام اکو بررسی کرده و احتمال دارد در صورت نیاز، مبدل را تنظیم کند تا زوایای دیگری از قلب را مشاهده کند.

تفسیر نتایج اکوکاردیوگرافی

گزارش اکو شامل موارد زیر است:

● نرخ ضربان قلب: مقدار نرمال بین 60 تا 100 تپش در دقیقه است.

● ارزیابی اندازه قلب: گشاد شدن حفره ها به معنای بزرگ شدن قلب است.

● توصیف پریکارد (پیراشامه، آب شامه) که بافت محافظ بیرونی قلب است. این بخش مشخص می کند که آیا ظاهر پریکارد عادی است یا خیر و توصیفی از هر نوع مورد غیرعادی ارائه می کند.

● ارزیابی ضخامت قلب و مقایسه با مقدار مورد انتظار بر اساس سن، جنس و اندازه بدن شخص.

● نتیجه گیری در مورد عملکرد بطن ها به همراه جزئیات مربوط به موارد غیرعادی.

● ارزیابی شکل و حرکت دریچه های قلب و وجود یا عدم وجود برگشت خون (نشت جریان خون).

● وجود یا عدم وجود لخته خون در قلب.

● توصیف هر نوع نقص آناتومیک یا مادرزادی یا یافته های غیرمترقبه

پیگیری

● به طور کلی، پیگیری بعد از اکو بر درمان مشکل قلب تمرکز دارد.برای مثال، اگر آزمایش برای تشخیص بیماری مادرزادی قلب استفاده شده باشد، گام بعدی احتمالاً شامل ترمیم از طریق جراحی است.

● اگر اکو برای ارزیابی نارسایی قلب استفاده شده باشد، احتمال دارد نیاز به تغییر داروهای مصرفی وجود داشته باشد.

● اگر اکو برای ارزیابی آریتمی استفاده شده باشد، آنگاه احتمال نیاز به دارو، جراحی یا ضربان ساز وجود دارد.

● در بعضی موارد علی الخصوص اگر پزشک فکر کند مشکل قلبی وجود دارد که هنوز تشخیص داده نشده است ، TEE بعد از بررسی نتایج اکوی قلب تجویز می شود.( TEEبا قرار دادن یک دستگاه سونوگرافی درون مری به جای بیرون قفسه سینه، تصویری از قلب به دست می دهد).

 اکوکاردیوگرافی از راه مری (TEE) 

اکوکاردیوگرافی از راه مری (TEE) یا در اصطلاح ساده تر اکو مری آزمایشی است که تصاویری از قلب شما ایجاد می کند. TEE با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا (سونوگرافی) تصاویر دقیقی از قلب شما و عروق منتهی به آن ایجاد می کند.برخلاف اکوی قلب ساده، مبدل اکو که امواج صوتی را برای TEE تولید می کند، به یک لوله نازک متصل است که از راه دهان، از مری عبور می کند. از آنجایی که مری به دهلیز فوقانی قلب بسیار نزدیک است، تصاویر بسیار واضحی از ساختارهای قلب و دریچه ها بدست می آورد.

تفاوت بین آزمایش TEEو اکو قلب

● اصلی ترین تفاوت این دو آزمایش این است که TEE تهاجمی بوده و نیازمند بی حسی است.

● TEE را می توان برای برنامه ریزی عمل جراحی نیز استفاده کرد.