یکی از روش‌های اصلاح و درمان طرح لبخند و ترمیم ناهنجاری‌های ظاهری دندان‌ها، لمینت دندان است. لمینت روی سطح جلویی دندان‌ها به کار می‌رود و با پوششی زیبا و یکدست باعث بالا بردن اعتماد به نفس افراد می‌شود تا همیشه لبخندی زیبا و دندان‌هایی سفید داشته باشند، بهتر است بدانید که دندانپزشکان انجام لمینت دندان را برای افراد زیر 18 سال توصیه نمی‌ کنند.

لمینت دندان چیست؟

لمینت دندان به انگلیسی (Dental laminate) که به علت جنس آن برخی از دندانپزشکان آن را ونیر (Veneer) نیز می‌نامند، یک روکش همرنگ دندان و در عین حال نازک و با دوام است که روی سطح بیرونی دندان‌های بالا و پایین را می‌ پوشاند و ظاهر دندان‌هایتان را از لحاظ رنگ، اندازه و شکل تغییر می‌دهد. این روش درمان بیشتر جنبه زیبایی داشته و توسط دندانپزشک در مطب انجام می‌گیرد

لمینت‌ها علاوه بر خواص ظاهری که برای دندان‌ها دارند، مزایای دیگری مانند افزایش طول عمر دندا‌ن‌ها و بالا بردن مقاومت مینای دندان را دارند، بنابراین نصب و انجام صحیح فرآیند لمینیت دندان از اهمیت بالایی برخوردار است.

اگر می‌خواهید بدانید که نصب لمینت دندان چگونه است، دانستن همین نکته کافی است که برای چسباندن لمینت به دندان‌ها از یک اشعه خاص و یک نوع رزین حساس به نور استفاده می‌ کنند.

انواع لمینت

اما در مجموع لمینت دندان به دو شیوه و با استفاده از دو نوع مواد مختلف انجام می‌گیرد.

● لمینت ونیر کامپوزیت

● لمینت سرامیکی

● لمینت ونیر کامپوزیت (ونیر کامپوزیت)

ونیر کامپوزیت یا به عبارت دیگر لمینت کامپوزیتی روشی است برای سفید کردن دندان و از جنس کامپوزیت یا همان مواد ترمیمی دندان  یعنی پلیمر (نوعی از پلاستیک) همرنگ با دندان است. کامپوزیت در طی یک جلسه درمان، توسط پزشک در مطب ساخته و بر روی دندان‌های شخص استفاده می‌شود. در این روش شخص مراجعه کننده به سرعت و در پایان جلسه، به دندان‌ها و لبخند زیبا دست خواهد یافت. در این نوع لمينت دندان اکثرا نیاز به تراشیدن دندان نیست و به صورت مستقیم کامپوزیت‌ها روی دندان قرار خواهند گرفت و یک لایه محافظ روی مینای دندان خواهد بود.

مشکلات دندانی چون شکستی دندان، تغییر رنگ، فاصله‌های بین دندانی و غیره با لمینت کامپوزیتی بر طرف خواهند شد.

● لمینت سرامیکی (پرسلن ونیر)

به  لمینت سرامیکی نیز  پرسلن ونیر نیز می گویند ، در لمینت سرامیکی روش درمان بسیار متفاوت و همراه با جزئیات بیشتری است. برای انجام لمینت سرامیکی از پوسته‌های چینی بسیار نازک از جنس سرامیک، استفاده می‌شود. برخلاف لمینت کامپوزیتی که مراحل ساخت آن در مطب دندانپزشکی انجام می‌گیرد، لمینت سرامیکی خارج از مطب و در لابراتور ساخته می‌شود.

برای ساخت لمینت‌های سرامیکی به زمان بیشتری نیاز است و انجام این کار تنها به یک جلسه محدود نخواهد شد. پس از ساخت لمینت‌های سرامیکی پوسته‌های آماده توسط دندانپزشک و با استفاده از مواد و ابزاری دیگر بر روی دندان‌ها چسبانده می‌شوند. برای آن که بهتر با لمینت آشنا شوید می توان  گفت که قرارگیری لمینت سرامیکی بر روی دندان مشابه قراردادن ناخن مصنوعی بر روی ناخن است.

کاربرد لمینت سرامیکی وسیع‌تر از کامپوزیت بوده و با این روش می‌توان اکثر مشکلات دندانی را برطرف نمود، ضمن آن که لمینت سرامیکی از دوام نسبتا بالاتری در مقایسه با ونیر کامپوزیت برخوردار می‌باشد.

از لمینت سرامیکی برای ترمیم شکستگی دندان، تغییر رنگ، دندان‌های نامتوازن، فواصل دندانی، اصلاح دندان‌های ریز و بدشکلی دندان‌ها و… استفاده خواهد شد

انواع لمینت سرامیکی دندان

لمینت‌های سرامیکی دندان از لحاظ مواد به کار رفته در آنها با یکدیگر متفاوت می‌باشند.

● زیرکونیا

بعضی از انواع سرامیک‌ها مثل زیرکونیا استحکام بسیار بالایی دارند ولی از نظر زیبایی نسبت یه انواع دیگر سرامیک‌ها از زیبایی کمتری برخوردارند. بنابراین برای دندان‌هایی که تحت فشارهای سنگین قرار دارند استفاده می‌شوند.

● EMAX

انواع دیگری از سرامیک‌ها مانند EMAX، هم دارای استحکام قابل قبولی هستند و هم از لحاظ ظاهر طبیعی، زیبا هستند و برای دندان‌هایی که نسج بیشتری دارند استفاده می‌شوند.

● فلدسپاتیک یا کریستالی

برای دندان‌هایی که بافت نسبتا کاملی دارند و تنها تغییرات جزئی در شکل و فرمشان لازم است از انواع فلدسپاتیک یا کریستالی استفاده می‌شود که حداکثر میزان درخشندگی و ظاهر طبیعی را نشان می‌دهند.

برای انتخاب بهترین سرامیک برای انجام لمینت، پیش از انجام کار باید از دندانپزشک خود راهنمایی بگیرید.

موارد استفاده از درمان لمینت دندان

شاید درمان لمینت، برای همه مناسب نباشد و سبب مشکلات بسیار بیشتری برای فرد شود بنابراین پیش از انجام لمینت لازم است تا به توصیه دندانپزشک خود توجه نموده و بهترین درمان را انتخاب نمایید. در ادامه برخی مشکلات که با درمان لمینت قابل اصلاح بوده ذکر شده است.

● افرادی که مینای دندان کافی دارند و شکل و فرم و ساختار دندان‌هایشان نیاز به اصلاح دارد.

● اصلاح چرخش دندان‌ها، نامنظمی مختصر در دندان‌ها

● بستن فاصله بین دندان‌ها

● تغییر رنگ دندان به رنگ‌های بسیار روشن

● تغییر رنگ های مقاوم به بلیچینگ

● شکستگی دندان

● بدرنگی دندان

● ترک خوردگی

● کجی و بدشکلی دندان

● جایگزین ارتودنسی (در برخی موارد)

❃  مصرف برخی داروها از جمله آنتی بیوتیک های خانواده تتراسایکلین باعث تغییر رنگ دندان ها می شوند. مخصوصا اگر در سن کمتر از 8 سالگی مصرف شده باشند .

فرق کامپوزیت و لمینت دندان چیست؟

●  کامپوزیت نسبت به لمینت سرامیکی ماندگاری کمتری دارد. میانگین عمر لمینت سرامیکی ده سال و کامپوزیتی چهار تا پنج سال است که با مراقبت درست و اصولی می تواند بسیار طولانی تر باشد

● عمر لمینت دندان سرامیکی از کامپوزیت بیشتر است. لمینیت ثبات رنگ بیشتری نسبت به کامپوزیت دارد.

(اولین فرق کامپوزیت و لمینت دندان در جنس آنها است، همانطور که گفته شد لمینت سرامیکی از جنس چینی و کامپوزیت از جنس پلیمر است ، لمینت سرامیکی محکم تر و ماندگارتر از لمینت کامپوزیتی است. . این استحکام شامل رنگ و استحکام مواد می شود.)

● لمینت در لابراتوار و کامپوزیت در مطب ساخته می‌شوند. لمینت سرامیکی در لابراتوار ساخته می شود و سپس بر روی دندان چسبانده می شود. در حالیکه کامپوزیت در مطب دندانپزشکی روی دندان فرم داده میشود.

● قیمت لمینت دندان بیشتر از کامپوزیت است. قیمت لمینت کامپوزیتی نیز حدودا یک سوم لمینت سرامیکی است.

● در کامپوزیت دندان تراش کمتری نسبت به لمینت نیاز دارد .لمینت کامپوزیتی نیاز به تراشیده شدن دندان ندارد

● لمینیت دندان نیاز به بی حسی دارد.

● طول درمان لمینت سرامیکی از کامپوزیت بیشتر است.

● کامپوزیت نسبت به لمینت سامیکی ماندگاری کمتری دارد .

مراحل لمینت دندان چگونه است؟

فرآیند ساخت و اعمال لمینت دارای مراحل مختلفی است که با توجه به تعداد دندان، تشخیص دندانپزشک، نوع لمینت درخواستی می‌تواند مراحل طولانی‌تر شود، مراحل لمینت دندان به شرح زیر است.

● مرحله اول: قالب‌گیری

بعد از انجام مشاوره، عکس برداری و حل کردن مشکلات دیگر دندان مثل پوسیدگی، اولین مرحله از مراحل لمینت دندان قالب گیری است. دندانپزشک در این جلسه روی سطح دندان را با توجه به ضخامت لمینت تراش می‌دهد تا سطح دندان صاف شود.

دندان را طوری تراش می‌دهند تا سطح دندان‌ها صاف شود و آسیبی به مینای دندان وارد نشود. برای اینکه بیمار دردی حس نکند، قبل از تراش دندان از بی حسی استفاده می‌شود. بعد از تراش دندان، دندانپزشک قالب گیری از دندان را انجام می‌دهد و سپس قالب مورد نظر را به لابراتوار می‌فرستد.

معمولا آماده شدن لمینیت ها 2 تا 4 هفته طول می‌کشد، تراش دندا‌ن‌ها را حساس می‌کند، به همین علت در طول این مدت دندانپزشک از پوشش‌های موقت برای محافظت از دندان‌ها استفاده می‌کند.

● مرحله دوم: اتصال لمینت به دندان

قبل از دائمی کردن لمینت‌ها، دندانپزشک لمینت‌های آماده شده را به صورت موقت روی دندان فرد قرار می‌دهد تا فرم و اندازه آن را بررسی کند. سپس دندان را مقدار بسیار کمی تراش می‌دهد تا سطح دندان زبر شود و چسبندگی دندان برای اعمال لمینت‌ها بیشتر شود.

با کمک یک رزین مخصوص و حساس به نور، لمینت را روی دندان قرار می‌دهد و با تاباندن پرتوهای لیزری لمینیت را روی دندان محکم می‌کند. چند هفته پس از نصب لمینت‌ها باید به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

معایب لمینت دندان

بعد از لمینت ممکن است عوارض لمینت دندان شامل حالتان شود، مانند حساسیت و درد بعد از انجام لمینت، جدا شدن لمینت از روی دندان و موارد دیگری که شدت و وجود آنها به مهارت دندانپزشک شما بستگی دارد.

مزایا لمینت دندان:

● عدم نیاز به بی حسی دندان

● ظاهر بسیار طبیعی و زیبا و درخشان

● مقاومت به جذب رنگ مواد غذایی و سیگار و قهوه و قلیان و ثبات رنگی در طول زمان

● مقاومت و استحکام مناسب

● طول عمر و دوام مناسب

معایب لمینت دندان:

● امکان ترمیم لمینت وجود ندارد و باید عوض شود.

● بعد از نصــب لمیــنت امکان تغییر رنگ آن وجود ندارد.

● هزینه آن بالاست و جزو درمان‌های گران قیمت دندانپزشکی به شمار می‌رود.

● انجام مراحل لمینت دندان بعلت تراش دندان برگشت ناپذیر است.

● در صورت عدم نصب صحیح، دندان‌های زیر لمینت دچار پوسیدگی خواهد شد.

● نیاز به بافت دندانی سالم و مینای مناسب دندان دارد و در مواردی که نسج زیادی از دندان از دست رفته است تجویز نمی‌شود.

●  در اثر فشارهای شدید مثل جویدن اجسام سخت یا دندان قروچه درمان نشده می‌شکند و نیاز به تعویض پیدا می‌کند.

عوارض لمینت دندان

در صورتیکه کامپوزیت دندان با رعایت اصول و به طور صحیح انجام شود، هیچ عوارضی ندارد. اما اگر به طرز صحیح انجام نشود، می تواند مشکلات زیر را ایجاد کند:

● التهاب لثه

این مساله بسیار مساله جدی و مهمی است. در صورتیکه لمینت کامپوزیتی در مجاورت لثه درست قرار داده نشود، به علت گیر پلاک میکروبی (حال یا به دلیل وجود پله و یا ناصافی کامپوزیت در آن ناحیه) می تواند باعث التهاب لثه و یا حتی خونریزی از لثه و در واقع آغازگر بیماری لثه باشد.

● بد بویی دهان و لمینت

اگر لمینت به روش اصولی و درست انجام نشود دهانتان بوی بد خواهد گرفت .

○ لمینت همانند خود دندان نیاز به مراقبت دارد. اگر این مراقبت به صورت درست انجام نشود، میتواند باعث بو گرفتن دهان شود.

○  لمینت با لثه و دندان های در ارتباط است. پوسیدگی دندان، یا مشکلات لثه ناشی از عدم رسیدگی به دندان ها میتواند با لمینت دندان افزایش یابد.

○ در صورتیکه کامپوزیت ونیر یا لمینت کامپوزیتی به صورت صحیح و اصولی انجام نشود، ممکن است دندانها همگی با لمینت کامپوزیتی بهم وصل شوند. در این حالت امکان نخ دندان کشیدن وجود ندارد.

 به طور مثال خیلی کیپ است و نخ درست رد نمی شود. یا اینکه اضافات کامپوزیت باقی مانده است و باعث ریش ریش شدن و یا بریده شدن نخ دندان می شود. در نتیجه نخ کشیدن به طور موثر انجام نمی شود.

○ یکی دیگر از مواردی که باعث بوی بد دهان می شود، باز ماندن بین دندان هاست. معمولا این مقدار قابل دیدن نیست. اما گیرغذایی ایجاد می کند و باعث بد بویی دهان می شود

○  التهاب لثه ناشی از کامپوزیت ونیر غلط نیز ایجاد می شود. در صورتیکه لبه های کامپوزیت درست قرار نگیرند. یا اینکه درست پالیش نشوند، لبه های کامپوزیت رنگ میگیرند.

● تراش دندان

برای لمینت کامپوزیتی کسانی کاندید می شوند که نیاز به تراش دندان نداشته باشند. در واقع فرم دندان های شما این موضوع را مشخص میکند. اما در لمینت های سرامیکی تراش به اندازه حدودا نیم میلیمتر وجود دارد. البته ممکن است گاهی برای انجام لمینت کامپوزیتی نیاز به تراش یک یا دو دندان وجود داشته باشد. چرا که گاهی یک دندان برجسته تر از باقی دندان هاست. پزشک معالج با تراش جزیی آن دندان، هماهنگی و زیبایی ظاهری را ایجاد خواهد کرد.

مراقبت‌های لازم بعد از لمینیت دندان چیست؟

مراقبت از لمینیت دندان مانند دندان طبیعی است، حتی کمی بیشتر، برای مثال تا جایی که ممکن است از مصرف نوشیدنی‌های مضر و رنگدانه دار و از فشار دادن دندان‌ها خودداری کنید :

●  استفاده از نخ دندان و مسواک‌  و دهانشویه یکی از اصول اولیه و مهم پس از لمینت است.

●  پس از لمینت بهتر است از خوردن تخمه و غذاهای سفت خودداری کنید. زیرا میتواند باعث پریدن آن شود.

● مواد غذایی رنگی باعث رنگ‌ گرفتن لمینت کامپوزیتی میشود. البته در صورت پالیش مناسب میزان رنگ گرفتن آن مشابه دندانهای طبیعی است. جهت بهبود میتوان از پالیش مجدد در فواصل شش ماه یا یکسال استفاده کرد. همان طور که برای دندانهای طبیعی فرد از جرم گیری و برساژ استفاده میشود. نوشابه گازدار, قهوه, سیگار و قلیان می تواند باعث رنگ گرفتن لمینت در طولانی مدت شود.

● به صورت مرتب به دندانپزشک خود جهت معاینه مراجعه کنید.

● گرما و سرما: همچنین اگر محیط دهان با تغییرات گرما و سرما مواجه شود، ممکن است لمینت کنده شود.

آیا لمینت دندان قیمت بالایی دارد؟

به طور کلی لمینت دندان در دسته درمان‌های گران دندانپزشکی قرار دارد اما به این نکته توجه داشته باشید که قیمت کامپوزیت نسبت به لمینت سرامیکی بسیار کمتر است.