افسردگی چیست
اختلالات افسردگی، یک بیماری است که خلق و افکار فرد را در بر میگیرد. این بیماری انگیزه را از بین برده و در عملکرد عادی زندگی روزمره تداخل ایجاد میکند. این بیماری معمولا باعث رنجش خود فرد افسرده میشود و هم افرادی که به او اهمیت میدهند را تحت تاثیر قرار میدهد. مهم است که افراد دچار افسردگی بدانند که علائم و احساسات فعلی آنها تنها به خاطر بیماریشان هستند و نه خود واقعی آنها .
افسردگی نهتنها باعث داشتن احساس غم و اندوه در تمامی مراحل زندگی فرد میشود بلکه توانایی وی در پاسخ به مشکلات زندگی، انجام فعالیتهای روزانه و عملکرد جسمی و عقلانی را تحتالشعاع قرار داده و در خوردن، خوابیدن و لذات زندگی فرد اخلال ایجاد میکند تا حدی که حتی گذراندن یک روز معمولی نیز برای وی سخت و طاقتفرسا میشود.
افسردگی نه نشانهی ضعف شخصی است و نه وضعیتی است که به اراده و میل فرد از بین برود. افسردگی به صورت اپیزودی رخ میدهد. هر اپیزود آن هم هفتهها یا ماهها طول میکشد. گرچه علائم به طور خودبهخود در طول زمان بازمیگردند. اما برخی از اشکال درمان برای کاهش احتمال وقوع اپیزودهای عودشونده حائز اهمیت هستند. درمان مناسب میتواند به بسیاری از افرادی که از افسردگی رنج میبرند، کمک کند.
افسردگی ( Depression ) جزو اختلالات خلقی طبقه بندی شده است. افسردگی با احساس فقدان، خشم و غم و اندوه همراه است که باعث مختل شدن فعالیتهای روزمره ی فرد می شود.
افراد به روشهای مختلفی افسردگی را تجربه می کنند. افسردگی ممکن است در کار روزانه شما مشکل ایجاد کند و میزان بهره وری شما را کاهش بدهد. همچنین میتواند بر روابط و برخی از حالتهای جسمی شما تاثیر گذارد.
انواع افسردگی
اختلالات افسردگی همچون سایر بیماریها از قبیل بیماری قلبی، انواع گوناگونی دارد.
◆ افسردگی خفیف تا متوسط
افسردگی خفیف، شایعترین نوع افسردگی است. این نوع از افسردگی میتواند در زندگی روزمره فرد اختلال ایجاد کرده و شادی و انگیزه فرد را از بین ببرد. این علائم معمولاً برای افسردگی متوسط، شدت بیشتری پیدا کرده و به کاهش اعتمادبهنفس و عزتنفس بیمار منجر میشود.
◆ افسردگی دورهای مزمن (کجخلقی یا دیستایمی)
دیستایمی نوعی افسردگی مزمن ولی درجه پایین است. در این مدل از افسردگی، فرد معمولاً احساس خفیف و دائمی افسردگی را داشته و گاه به گاه نیز علائم آن کاملاً برطرف میشود. علائم افسردگی دیستایمی شدید نیست اما دوره ابتلای آن طولانی است (۲ سال یا بیشتر). در این مدل از افسردگی، علائم بهگونهای با زندگی فرد آمیخته میشوند که فرد حس میکند بیحال و بیحوصله بودن جزوی از شخصیت وی است و همیشه روحیه ضعیفی داشته است. برخی افراد در کنار افسردگیهای دورهای ممکن است دچار افسردگی مضاعف نیز شوند که در صورت عدم درمان ممکن است هر دوره از افسردگی مزمن تا ۶ ماه نیز افزایش یابد.
◆ افسردگی شدید
افسردگی شدید از انواع نادر افسردگی است که با علائم شدید و بیامان همراه است. در صورت عدم درمان، افسردگی شدید میتواند منجر به مختل شدن زندگی فردی و اجتماعی فرد و حتی آسیب جسمی به وی شود.
◆ افسردگی غیرمعمول یا آتیپیک
افسردگی آتیپیک زیرمجموعه افسردگی معمول ولی با الگوی رفتاری خاص است. این نوع از افسردگی بهتر به روشهای درمانی و دارو پاسخ داده و شناسایی آن در مراحل ابتدایی منجر به درمان سریع آن میشود. افراد مبتلا به افسردگی آتیپیک در برخورد با یک اتفاق خوب یا بودن در جمع دوستان، یک احساس خوشی موقت را تجربه کرده و بعد از آن مجدد به مود ناراحت خود برمیگردند. علائم شایع دیگر افسردگی غیرمعمول شامل افزایش وزن، افزایش اشتها، خواب بیش از حد، احساس سنگینی در دستوپا و حساسیت فرد به طرد شدن توسط دیگران است.
◆ افسردگی فصلی
در برخی افراد همزمان با شروع زمستان و کوتاه شدن ساعات روز، نوعی از افسردگی با نام افسردگی فصلی بروز میکند. افسردگی فصلی یا اختلال عاطفی فصلی، حدود ۱ تا ۲درصد افراد جامعه بهویژه زنان و جوانان را تحت تأثیر قرار میدهد. فرد مبتلا به اختلال عاطفی فصلی، در هنگام زمستان حس میکند که به شخص دیگری تبدیل شده و دائماً علائمی مانند ناامیدی، غم، استرس و بیحالی را تجربه میکند.
◆ افسردگی پس از زایمان
این نوع از افسردگی معمولاً از افسردگی معمول، جدیتر بوده و به طور معمول علائم آن طی دو هفته بعد از زایمان بروز میکند. زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان در دوران بارداری نیز دچار افسردگی شدید و علائمی مانند غم و اندوه، اضطراب و بیحوصلگی هستند که با زایمان این علائم تشدید شده و انجام مراقبتهای روزانه خودشان و نوزاد را برای آنها سخت و طاقتفرسا میکند.
◆ افسردگی سایکوتیک
افسردگی سایکوتیک شدید زمانی رخ میدهد که فرد دارای یک بیماری شدید روانی مانند توهم در کنار افسردگی خود باشد. این توهمات میتوانند شامل شنیدن یا دیدن چیزهایی که بقیه نمیبینند، توهم انجام گناه بزرگ و توهم داشتن فقر یا بیماری باشند.
مهم ترین علائم افسردگی کدامند؟
افسردگی میتواند علائم مختلفی را ایجاد کند که این علامت ها در زنان، مردان و کودکان متفاوت است
◆ داشتن احساس ناتوانی و ناامیدی شدید
◆ این احساس که هیچچیز در زندگی وی بهتر نخواهد شد و هیچ کاری هم برای بهبود این شرایط نمیشود کرد.
◆ از دستدادن علاقه برای انجام فعالیتهای روزانه
◆ بیمار هیچ حسی نسبت به فعالیتهایی که قبلاً وی را خوشحال میکرده ندارد و نسبت به عادات، سرگرمیها و حتی رابطه جنسی هیچ لذت و حس خوبی ندارد.
◆ تغییر اشتها و وزن
◆ کاهش قابلتوجه و یا افزایش بیش از حد وزن در یک فاصله یکماهه (تغییرات بیش از ۵درصد وزن) میتواند یکی از علائم هشدار دهنده شروع افسردگی باشد.
◆ تغییرات در روتین خواب
◆ بیخوابی و یا خوابیدن بیش از حد بهخصوص بیدار ماندن تا صبح و خوابیدن تمام روز در افراد دارای افسردگی بسیار شایع است.
◆ عصبانیت یا تحریکپذیری شدید
◆ با شروع افسردگی، فرد به شدت حساس و کم طاقت میشود و دائماً احساس خشم، اضطراب و بیقراری میکند. هر دلیل کوچکی میتواند شروع یک عصبانیت برای وی باشد و همیشه در حال بحث و جدل است.
◆ از دستدادن انرژی
◆ احساس خستگی، کندی و ناتوانی بدن. ممکن است فرد در اعضای بدنش احساس سنگینی کند و حس کند حتی برای انجام کارهای کوچک نیز خسته است.
◆ بی حالی و کسالت
◆ یکی از نشانه های شایع و اولیه افسردگی است.
◆ احساس بیفایده بودن
◆ بیمار دائماً در حال انتقاد از خود و مقصر دانستن خود در تمامی اتفاقات زندگیاش است.
◆ رفتارهای خطرناک
◆ فرد ممکن است درگیر مشکلاتی مانند سوءمصرف مواد، قمار، رانندگی خطرناک یا ورزشهای خطرناک شود.
◆ عدم توانایی تمرکز
◆ فرد افسرده در متمرکز کردن حواس خود، به خاطر سپردن کارها و تصمیمگیری دچار مشکل میشود.
◆ دردهای بدون علت قبلی
◆ افسردگی باعث بروز دردهای جسمی بیدلیل مانند سردرد، کمردرد، درد عضلات، معده درد و گرفتگی ناگهانی ماهیچهها میشود.
◆ علائم افسردگی در مردان
مردان افسرده معمولاً کمتر علائم ناامیدی و خودتخریبی دارند و در عوض، دائماً از خستگی و مشکلات خوابیدن گلایه میکنند. احساس خشم، حساسیت بی از حد نسبت به رفتار دیگران، بهسرعت از کوره دررفتن، از دستدادن علاقه به کار و اموری که آنها را سرگرم میکرده از علائم شایع بروز افسردگی در مردان است. مردان دارای افسردگی پرخاشگری، سوءمصرف مواد و رفتارهای خطرناک از خود نشان میدهند.
◆ علائم افسردگی در زنان
زنان برعکس مردان در هنگام ابتلا به افسردگی دچار نگاه خودتخریبی شده و احساس گناه میکنند. زنان افسرده معمولاً دچار خوابآلودگی بیش از حد، پرخوری، افزایش وزن و حمله پانیک میشوند. البته زنان بدلیل تغییرات هورمونی بیشتر مستعد ابتلا به افسردگی بوده و در دوران قاعدگی، بارداری و یائسگی ممکن است به افسردگی خفیف دچار شوند.
◆علائم افسردگی در کودکان
علائم افسردگی در کودکان بسیار متنوع است و هر کودک دستهای از این علائم را بروز میدهد. برخی نشانههای متداول افسردگی در کودکان عبارتاند از:
. تحریکپذیری، عصبانیت و دائماً در حالت جدل بودن
. احساس مداوم غم و ناامیدی
. تغییرات اشتها پرخوری یا بی اشتهایی عصبی
. دور شدن کودک از فعالیتهایی که قبلاً از آنها لذت میبرده و یا دور شدن از افرادی که قبلاً آنها را بسیار دوست داشته
. افزایش حساسیت کودک نسبت به تذکر، انتقاد یا نه شنیدن از طرف والدین
. تغییر در میزان خواب (بیخوابی یا پرخوابی)
. گریه و بیتابی زیاد
. عدم توانایی در تمرکز
. خستگی دائمی و کمبود انرژی
. شکایت از دردهای طولانیمدت مانند دلدرد و سردرد که به درمان مقاوم هستند
. صحبت درباره خودکشی و مرگ
. علائم افسردگی در نوجوانان
تحریکپذیری، عصبانیت، اضطراب از جمله قابلتوجهترین علائم افسردگی در بین جوانان و نوجوانان است. در کنار مشکلات روحی، سردرد، معده درد و سایر دردهای ناگهانی نیز در بسیاری از جوانان دارای افسردگی دیده شده است.
◆ علائم افسردگی در سالمندان
افراد مسن معمولاً بهجای داشتن علائم عاطفی و علائم معمول افسردگی دچار دردهای جسمی و مشکلاتی مانند خستگی و فراموشی میشوند. آنها هم چنین ممکن است از ظاهر خویش غافل شده و از مصرف داروهای روتین روزانه خودداری کنند.
◆ نشانههای افسردگی شدید
در صورت ادامه یافتن علائم افسردگی به مدت طولانی و با شدت زیاد، میتوانند نشاندهنده افسردگی اساسی باشند. علائمی مانند تفکرات خودکشی، دور شدن بیش از حد از دوستان و خانواده، احساس ناامیدی بیش از حد، تلاش برای خودکشی (خریدن اسلحه، سم و مشاهده فیلمهای خودکشی) و رساندن آسیب به خود (زخمی کردن خود، گرسنگی دادن به بدن، اوردوز) از جمله علائم اخطاردهنده برای بروز افسردگی اساسی در فرد هستند.
علل و دلایل اختلالات افسردگی
افسردگی ترکیبی از عوامل فاکتورهای ژنتیکی، بیولوژیکی، محیطی و روانشناسی روانشناختی و اجتماعی است که از فرد تا فرد دیگر متفاوت است.
◆ عملکرد غیرعادی مغز
با به کارگیری تصویربرداری از مغز – مانند ام آر آی –نشان میدهد مغز افرادی که افسردهاند، با افراد عادی متفاوت است. بخشی از مغز که مسئول تنظیم خلق، تفکر، خواب، اشتها و رفتار عملکرد غیرعادی دارد.
◆ داروها
مانند مسکنها و داروهای خاص فشار خون میتوانند علائم افسردگی را در فرد ایجاد کنند.
◆ عوامل بیولوژیکی
مانند تغییرات هورمونی، بیماریهای خودایمنی، کمبودهای مغزی و کوچک شدن سلولهای مغزی ، عدم تعادل مواد شیمیایی در مغز
◆ تنهایی و انزوا
بین تنهایی و افسردگی رابطه بسیار قویای وجود دارد. فقدان حمایت اجتماعی نهتنها میتواند باعث افسردگی شود، بلکه افسردگی نیز میتواند منجر به دور شدن فرد از خانواده و دوستان و انزوای وی گردد.
◆ مشکلات خانوادگی و زناشویی
درحالیکه داشتن یک شریک خوب میتواند به افزایش اعتمادبهنفس فرد کمک کند، روابط مشکلدار نیز خطر ابتلای فرد به افسردگی را افزایش میدهند.
◆ بودن در شرایط استرسزا
تغییرات سخت در زندگی مانند طلاق، بیکاری یا مشکلات مالی،تجارب شکست، عدم پذیرش، انزوای اجتماعی، از دست دادن یکی از عزیزان، یا درماندگی و ناامیدی در رسیدن به اهداف مورد نظر در زندگی یا روابط ، قرار گرفتن در محیطهای خشن در اوایل زندگی – مخصوصا تجربهی ناملایمتیهای شدید مانند مورد سواستفاده قرار گرفتن یا مورد بیتوجهی واقع شدن – میتواند از طریق تغییر حساسیت سیستم عصبی به اتفاقات اضطرابآور یا تهدیدکننده، باعث آسیبپذیری فرد و مستعد شدن او به ابتلا به افسردگی در آینده شود.
◆ بیماریهای مزمن
داشتن بیماری لاعلاج و بیماریهایی مانند سرطان، بیماریهای قلبی و دیابت میتوانند در فرد احساس ناامیدی و افسردگی ایجاد کنند.
◆ سابقه خانوادگی افسردگی
ازآنجاکه فرد مدتزمان زیادی را به زندگی در کنار خانواده میگذراند ممکن است دیدن افسردگی سایر اعضای خانواده منجر به بروز افسردگی در وی شود. مسأله ژنتیک هم نقش بسیار مهمی در ایجاد افسردگی دارد.
◆ شخصیت
داشتن شخصیت حساس، زودرنج و نگران میتواند یک دیدگاه منفی در زندگی فرد ایجاد کرده و شرایط را برای ابتلا به افسردگی مساعد کند.
◆ مصرف مواد مخدر
◆ آسیبهای دوران کودکی
عوارض این اختلال
◆ افزایش وزن یا کاهش آن
◆ درد جسمانی
◆ سوء مصرف مواد
◆ حملات هراس (پانیک)
◆ مشکلات در رابطه
◆ منزوی شدن
◆ افکار خودکشی
راه پیشگیری
◆ ورزش منظم
◆ خواب کافی
◆ پیگیری درمان
◆ کاهش استرس
◆ روابط صمیمی با دیگران
◆ وقت کمتری را در دنیای مجازی صرف کنید
◆ کارها و درگیری های روزانه خود را کاهش دهید
◆ دوری از افراد سمی و منفی
◆ داشتن رژیم غذایی صحیح
◆ داشتن وزن سالم
◆ درمان بیماری های مزمن
◆ دوری از مصرف داروهای غیر ضروری و دارای عوارض جانبی
◆ جلوگیری از مصرف مواد مخدر و الکل
◆ قطع مصرف سیگار
تشخیص پیشگیری
◆ ارزیابی روانپزشکی
متخصص اعصاب و روان ممکن است درباره علائم، افکار، احساسات و الگوهای رفتاری بیمار سؤال کرده و حتی از یک سری پرسشنامههای تشخیصی نیز استفاده کند.
◆ معاینه بدنی
ممکن است پزشک معاینه فیزیکی انجام داده و در مورد وضعیت سلامتی بیمار پرسوجو کند. زیرا که در بسیاری که از مواقع افسردگی ممکن است با یک مشکل اساسی در زمینه سلامتی فرد در ارتباط باشد. ممکن است پزشک از برخی آزمایشهای تشخیصی مانند تشخیص بیماری تیروئید بهره ببرد تا از سلامت بدن شما مطمئن شود .بعضی اوقات مشکلات تیروئید یا کمبود ویتامین D می تواند علائم افسردگی را ایجاد کند.
◆ یکی از راههایی که در تشخیص سطح و نوع این بیماری بسیار کمک کننده است تست افسردگی بک (BDI) است.
راههای درمان
افسردگی، حتی در شدیدترین موارد، اختلالی درمانپذیر است. هرچه درمان زودتر آغاز شود، موثرتر بوده و احتمال پیشگیری از عود بیماری بیشتر خواهد بود.
◆ درمان بیماری های جسمی
◆ درمان دارویی
◆ درمان با تحریک مغناطیسی(TMS)
◆ روان درمانی
• درمان بیماری های جسمی
درمان مناسب افسردگی با معاینهی فیزیکی توسط پزشک آغاز میشود. تعدادی از داروها، برخی بیماریهای جسمی، از جمله عفونتهای ویروسی و اختلال تیروئید، میتوانند باعث علائم شبیه افسردگی شوند و باید احتمال وجودشان رد شود. زمانی که احتمال علل فیزیکی افسردگی رد شد، ارزیابی روانی توسط خود پزشک میتواند انجام شود.
• درمان دارویی
دوره های افسردگی اساسی در اکثریت بیماران قابل درمان است. برای درمان این اختلال باید داروها را بهمراه مداخلات روان درمانی مورد استفاده قرار داد.
• درمان با تحریک مغناطیسی(TMS):
درمان تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS) یک روش درمانی غیر تهاجمی است که پالسهای انرژی مغناطیسی را در مناطق مختلف مغز که درگیر خلق هستند، هدایت می کند. این پالس های مغناطیسی بدون درد از طریق جمجمه عبور می کنند و سلول های مغزی را تحریک می کنند که می توانند ارتباط بین بخش های مختلف مغز را بهبود دهند و علائم افسردگی را سهولت بخشند.
• روان درمانی
استفاده از روان درمانی به همراه داروهای ضد افسردگی برای اختلال افسردگی اساسی، بسیار کاربردی تر و موثر تر از کاربرد به تنهایی هر یک از روشهای عنوان شده است.
درمانهای روانشناختی شامل درمان کوتاه مدت است که در آن تعاملی بین درمانگر و بیمار شکل می گیرد. طی جلسات درمان و تکالیفی که مراجع باید آنها را در منزل انجام دهد درمانگر می تواند با فرضیات ذهنی و ناخودآگاه مراجع آشنا شده و عوامل زمینه ساز این بیماری را تشخیص و اصلاح کند.
برای مقابله با افسردگی روشهای درمانی فردی وجود دارد که بیمار با تغییر دادن و اصلاح سبک زندگی خود می تواند در روند بهبود خود بسیار موثر باشد.
برخی از درمان ها شامل:
• ورزش
ورزش می تواند تولید اندورفین بدن را افزایش دهد، اندورفین از همان هورمون هایی است که باعث بهبود روحیه فرد می شوند!
• خودداری از مصرف مواد مخدر و الکل
ممکن است مصرف مواد در کوتاه مدت برای فرد احساس لذت ایجاد کند. اما در طولانی مدت ، این مواد می توانند افسردگی و علائم اضطراب را بدتر کنند.
• یاد بگیرید چگونه نه بگویید
درگیری بیش از اندازه اضطراب و علائم افسردگی را بدتر می کند. تعیین مرزها در زندگی حرفه ای و شخصی می تواند به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید.
• مراقبت از خود
همچنین با مراقبت از خود می توانید علائم افسردگی را بهبود ببخشید. اینکار شامل خوابیدن کافی، داشتن رژیم غذایی سالم، دوری از افراد منفی و شرکت در فعالیتهای لذت بخش است.
• اسیدهای چرب امگا ۳
این چربی های اساسی برای رشد عصبی و سلامت مغز مهم هستند. افزودن مکمل های امگا ۳ به رژیم غذایی، ممکن است به کاهش علائم افسردگی کمک کند.
• ویتامین ها
ویتامین ها برای بسیاری از عملکردهای بدن مهم هستند. تحقیقات نشان می دهد که دو ویتامین به ویژه برای کاهش علائم افسردگی مفید هستند:
ویتامین B: ویتامین B-12 و B-6 برای سلامتی مغز بسیار حیاتی هستند. هنگامی که سطح ویتامین B فردکم است ، ممکن است خطر ابتلا به افسردگی بیشتر باشد.
ویتامین D: گاهی اوقات ویتامین آفتاب خوانده می شود زیرا قرار گرفتن در معرض آفتاب آن را برای بدن فرد تأمین می کند. ویتامین D برای سلامتی مغز ، قلب و استخوان بسیار مهم است. افرادی که افسرده هستند ، احتمالا مبتلا به کمبود این ویتامین هستند.
◆ تغییرات سبک زندگی
. سعی کنید با دیگران باشید و به کسی اعتماد کنید؛ این کار معمولا بهتر از تنها بودن و پنهانکاری است.
. در فعالیتهایی که حالتان را بهتر میکند، شرکت کنید.
. ورزشهای سبک، رفتن به سینما یا مسابقات ورزشی یا شرکت در فعالیتهای دینی، اجتماعی و دیگر فعالیتها میتوانند کمک کننده باشند.
. انتظار داشته باشید که خلقتان به تدریج بهبود یابد؛ بهبود خلق معمولا زمان میبرد.
. از آنجایی که افسردگی تفکر را منحرف میکند، توصیه میشود که تصمیمهای مهم تا پایان افسردگی به تعویق انداخته شود. قبل از تصمیم برای یک تغییر قابل توجه – تغییر شغل، ازدواج یا طلاق – با کسانی که شما را خوب میشناسند و نگاه واقعبینانهتری به موقعیت شما دارند، مشورت کنید.
. به خانواده و دوستانتان اجازه دهید که به شما کمک کنند.
◆ درمان افسردگی در کودکان
قدم اول برای درمان افسردگی در کودکان معمولا دارویی نیست، مگر در موارد بسیار شدید. برای درمان افسردگی کودکان، ابتدا از روشهای غیر دارویی مثل رواندرمانی، بازیدرمانی و ... استفاده میکنیم. در موارد محدود و بسیار شدید از داروهایی که سازمان غذا و دارو برای درمان افسردگی در کودکان تایید کرده بهره میبریم.
◆ کتامینتراپی
درمان دیگری که امروزه مورد علاقه روانپزشکان و بیماران است، کتامینتراپی است. کتامین دارویی است که در بیهوشی استفاده میشود و خواص ضدافسردگی خوبی دارد. معمولا فرد مبتلا به افسردگی میبایست تحت تزریق کتامین توسط روانپزشک قرار بگیرد. جالب است بدانید اثرات ضدافسردگی کتامین آنقدر زود ظاهر میشود که حتی برخی بیماران اثرات مثبتی را حتی چند ساعت بعد از تزریق ذکر میکنند. پس میتوان کتامینتراپی را سریعترین درمان افسردگی نامید. یکی از عیوب این روش این است که اثرات طولانی مدت ضد افسردگی خوبی ندارد. همچنین تجویز آن برای همه افراد مناسب نیست.
◆ رایحه درمانی یا آروماتراپی
در این روش روغنهای معطری مثل اسطوخودوس، نعنا، رزماری، ریحان، مریمگلی و ... به صورت بخور و ماسک قابل استفاده میشود. بر خلاف تصور عموم ورزش، مسافرت و شرکت در جشن و سرور در درمان افسردگی کاربردی ندارد. ولی میتوان بعد از درمان و رهایی از افسردگی برای پیشگیری از عود مجدد افسردگی از این موارد بهره جست.
آخرین دیدگاه ها
فعلا موردی یافت نشد!