پوکی استخوان چیست؟

یکی از متداول‌ترین بیماری‌هایی که افراد در سنین مختلف با آن درگیر هستند، پوکی استخوان است. شاید به خاطر داشته باشید که در دروه نوجوانی، والدینتان چقدر اصرار به خوردن غذاهای سالم داشتند و به نوشیدن شیر تاکید می‌کردند. این بیماری، نوعی بیماری خاموش است که با افزایش سن، بیشتر دیده می‌شود، اما ممکن است فرد مبتلا به پوکی استخوان اصلا از بیماری خود اطلاعی نداشته باشد.

استئوپروز یا همان پوکی استخوان، به حالتی گفته می‌شود که استخوان باعث ضعف و شکنندگی استخوان ها شده ، آنقدر شکننده است که افتادن یا حتی فشارهای خفیف مانند خم شدن یا سرفه می تواند باعث شکستگی شود.  شکستگی های مربوط به پوکی استخوان بیشتر در مفصل ران، مچ یا ستون فقرات رخ می دهد.

پوکی استخوان بافت زنده ای است که مدام در حال شکسته شدن و جایگزینی است. پوکی استخوان وقتی ایجاد می شود که ایجاد استخوان جدید با از بین رفتن استخوان قدیمی تناسب نداشته باشد. در بالغین جوان، استخوان جذب شده با مقدار مساوی استخوان جایگزین می شود و توده اسکلتی پس از رسیدن به پیک توده استخوانی که در حدود ۲۰ سالگی است ثابت می ماند. ولی از سنین ۳۰ الی ۴۵ سالگی بازجذب استخوان بر تشکیل آن برتری دارد. زمانی که سرعت تخریب استخوان از سرعت بازسازی آن بیشتر باشد، پروسه پوکی استخوان شروع می شود.
داروها، رژیم غذایی سالم و ورزش با تحمل وزن می توانند به جلوگیری از شکستن استخوان یا تقویت استخوانهای ضعیف کمک کنند.

عوامل موثر در پوکی استخوان

❃ عوامل طبیعی و غیر قابل کنترل

برخی از عوامل ایجاد این بیماری مانند سن، جنسیت، نژاد، سابقه خانوادگی، استخوان بندی بدن و… خارج از کنترل شما هستند. به این معنی که شما نقش زیادی در به وجود آمدن آن ندارید! مثلا ممکن است به دلایل ژنتیکی به پوکی استخوان مبتلا شوید، یا اغلب شنیده‌اید که گفته می‌شود پوکی استخوان در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود و یا در صورتی هر یک از اعضای خانواده شما به پوکی استخوان دچار شده باشد، ممکن است شما نیز در معرض خطر باشید.

❃ سطح هورمون

گاهی اوقات علت پوکی استخوان، کم و زیاد شدن هورمون‌های خاصی در بدن است. از جمله هورمون‌هایی که منجر به پوکی استخوان می‌شوند می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

هورمون‌های جنسی: کاهش سطح استروژن در زنان و کاهش سطح تستوسترون در مردان ممکن است باعث ایجاد پوکی استخوان در آن‌ها شود

❃ سایر غدد

فعالیت غدد فوق کلیوی و هایپرتیروئیدی نیز با این بیماری ارتباط نزدیکی دارند.

❃ تیروئید

مشکلات کم کاری یا پرکاری تیروئيد یکی دیگر از عواملی است که به پوکی استخوان می‌انجامد.

❃ رژیم غذایی

داشتن یک رژیم غذایی سالم می‌تواند از بسیاری از بیما‌ری‌ها پیشگیری کند. با این حال، مصرف کم کلسیم، داشتن اختلالات اشتهایی و جراحی دستگاه گوارش مانند معده و روده، می‌توانند از عوامل موثر در پوکی استخوان باشند.

❃ استروئیدها و داروها

در صورتی که شخصی از داروهای کورتیکواستروئید به مدت طولانی استفاده کند و یا از برخی داروها که برای مشکلات تشنج، ریفلاکس معده، سرطان و یا داروهای مخصوص پیوند اعضا هستند، بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار می‌گیرد.

❃ مشکلات پزشکی

در صورتی که فردی به بیماری‌هایی مانند سلیاک، التهاب روده، بیماری کلیه یا کبد، سرطان، لوتوس، روماتیسم مفصلی، مولتیپل میلوما و… مبتلا باشد، ریسک ابتلای او به پوکی اسخوان بالاتر خواهد بود.

❃ سبک زندگی

برخی از عادت‌های نادرست در زندگی، ممکن است منجر به پوکی استخوان شوند. به عنوان مثال مصرف دخانیات، مصرف زیاد الکل و سبک زندگی کم تحرک موجب کاهش تراکم استخوان در بدن می‌شوند و در نتیجه از عوامل پوکی استخوان به شمار می‌آیند.

علل پوکی استخوان

علل متعددی در ابتلا به پوکی استخوان نقش دارند. برخی از این علل قابل تغییر، و برخی نیز غیر قابل تغییر هستند

تعدادی از عوامل می توانند احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند، از جمله سن، نژاد، سبک زندگی و شرایط پزشکی و درمان­ها.

❃ علل غیرقابل تغییر

. جنسیت :  زنان نسبت به مردان احتمال بیشتری برای ابتلا به پوکی استخوان دارند.

. نژاد :  اگر سفید پوست یا از نژاد آسیایی هستید بیشترین خطر ابتلا به پوکی استخوان را دارید.

. سن : احتمال ابتلا به پوکی استخوان احتمالاً به میزان توده استخوانی که در جوانی به دست آورده اید بستگی دارد. توده استخوانی حداکثر تا حدودی ارثی است و همچنین در گروه­های قومی متفاوت است. هرچه توده استخوانی حداکثر شما بیشتر باشد، استخوان بیشتری در “بانک” دارید و با افزایش سن احتمال ابتلا به پوکی استخوان نیز کمتر است .

❃ سابقه خانوادگی

 داشتن والدین یا خواهر و برادر با پوکی استخوان، شما را در معرض خطر بیشتری قرار می دهد، به خصوص اگر مادر یا پدر سابقه شکستگی مفصل لگن را داشته باشند.

اندازه اسکلت بدن. مردان و زنانی که دارای اسکلت بدنی کوچکی هستند، احتمال خطر بیشتری دارند زیرا ممکن است با افزایش سن توده استخوانی کمتری داشته باشند.

❃ سطح هورمون

پوکی استخوان در افرادی که مقدار بیش از حد یا خیلی کم از هورمونهای خاصی در بدنشان وجود دارد شایعتر است. مانند:

هورمونهای جنسی. کاهش سطح هورمون جنسی منجر به تضعیف استخوان می­شود.کاهش سطح استروژن در زنان در یائسگی یکی از مهمترین عوامل خطر در بروز پوکی استخوان است.
سطح تستوسترون در مردان با افزایش سن به تدریج کاهش می یابد. درمان سرطان پروستات که باعث کاهش سطح تستوسترون در مردان و درمان سرطان سینه که باعث کاهش سطح استروژن در خانم ها می شود، احتمالاً باعث افزایش سرعت از بین رفتن استخوان می شود.

❃ مشکلات تیروئید

 هورمون بیش از حد تیروئید می تواند باعث از بین رفتن استخوان شود. اگر تیروئید شما پرکار است یا اگر داروی هورمون تیروئید برای درمان تیروئید کم­کار استفاده کنید، این مشکل ممکن است برای شما پیش بیاید.

غدد دیگر. پوکی استخوان همچنین با پرکاری غدد پاراتیروئید و فوق کلیوی همراه بوده است.

❃ فاکتورهای غذایی

پوکی استخوان در افراد زیر با احتمال بیشتری وجود دارد:

. مصرف کم کلسیم : کمبود مادام العمر کلسیم در ایجاد پوکی استخوان نقش دارد. کمبود کلسیم باعث کاهش تراکم استخوان، تخریب زودرس استخوان و افزایش خطر شکستگی می شود.

. اختلالات غذا خوردن :  محدود کردن شدید مصرف مواد غذایی و کمبود وزن باعث ضعف استخوان در زنان و مردان می شود.

. جراحی دستگاه گوارش : جراحی برای کاهش اندازه معده یا از بین بردن بخشی از روده، میزان سطح موجود برای جذب مواد مغذی از جمله کلسیم را محدود می کند. این جراحی ها شامل مواردی هستند که برای کاهش وزن و سایر اختلالات دستگاه گوارش به شما کمک می کنند.

❃ استروئیدها و سایر داروها

استفاده طولانی مدت از داروهای کورتیکواستروئید خوراکی یا تزریقی مانند پردنیزون و کورتیزون با روند بازسازی استخوان تداخل دارد. پوکی استخوان همچنین با داروهای مورد استفاده در مبارزه یا جلوگیری از بیماری­های زیر همراه بوده است:

❃ تشنج

❃ رفلاکس معده

❃ سرطان

❃ رد پیوند

❃ شرایط پزشکی

خطر پوکی استخوان در افرادی که مشکلات پزشکی ( بیماری ) خاصی دارند از جمله موارد زیر بیشتر است:

❃ بیماری سلیاک

❃ بیماری التهابی روده

❃ بیماری کبد یا کلیه

❃ سرطان

❃ لوپوس

❃ مولتیپل میلوما

❃ روماتیسم مفصلی

❃ انتخاب سبک زندگی

عللی که  ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهد 

❃  زندگی کم تحرک

 خطر ابتلا به پوکی استخوان در افرادی که زمان زیادی می­نشینند بیشتر از افرادی است که فعال تر هستند. هر نوع ورزش با تحمل وزن که باعث بهبود تعادل و وضعیت خوب بدن می شود برای استخوان های شما مفید است، به خصوص راه رفتن، دویدن، پریدن، رقصیدن و وزنه برداری.

❃  مصرف زیاد الکل

مصرف منظم بیش از دو نوشیدنی الکلی در روز خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می دهد.

❃ مصرف دخانیات.

 نقش دقیق دخانیات در پوکی استخوان مشخص نیست، اما نشان داده شده است که مصرف دخانیات به ضعف استخوان ها کمک می کند.

❃  افزایش سن

❃  یائسگی

❃  جثه کوچک

❃ سابقه شکستگی متعاقب پوکی استخوان در پدر و مادر (به خصوص شکستگی لگن)

❃ سابقه شکستگی در سنین بالای ۵۰ سالگی به دنبال یک آسیب جزئی

❃ بی اشتهایی عصبی ( Anorexia Nervosa ) یا پرخوری عصبی ( Bulimia Nervosa )

❃  استعمال سیگار

❃ نوشیدن الکل

❃ عدم مصرف کافی کلسیم و لبنیات به خصوص در سنین جوانی

❃ برخی داروها مانند: کورتون، هپارین، لتروزول، لوپرورلین، آناستروزول و مصرف بیش از حد داروهای تیروئید

❃ برخی بیماری ها مثل پرکاری تیروئید، پرکاری پاراتیروئید، سندروم کوشینگ، روماتیسم مفصلی و اسپوندیلیت آنکیلوزان

علت پوکی استخوان در زنان

علاوه بر موارد ذکر شده، پوکی استخوان در زنان با از بین رفتن عملکرد تخمدان در یائسگی (حول و حوش ۵۰ سالگی) افزایش قابل ملاحظه ای پیدا می کند. زنان پس از یائسگی در پایین ترین حد تراکم استخوانی قرار می گیرند و بیش از نیمی از شکستگی های ناشی از پوکی استخوان در زنان پس از یائسگی رخ می دهد. افت سطح هورمون استروژن مهم ترین علت پوکی استخوان در زنان پس از یائسگی می باشد. از این رو تشخیص زودرس پوکی استخوان در زنان پس از یائسگی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.

علت پوکی استخوان در مردان

به دلیل فعالیت بدنی بیشتر در مردان، تراکم استخوان در مردان معمولا بالاتر می باشد و شکستگی های ناشی از پوکی استخوان در مردها حدود ۵ الی ۱۰ سال دیرتر از زن ها ظاهر می شود. شایع ترین علت پوکی استخوان در مردان کاهش هورمون تستوسترون می باشد که با جایگزینی این هورمون در بدن می توان به درمان آن کمک کرد. علاوه بر تستوسترون، بدن مردها به مقدار کمی استروژن نیز برای حفظ سلامتی استخوان ها نیاز دارد. مصرف کورتون ها، برخی داروهای مورد استفاده جهت درمان سرطان پروستات، مصرف ناکافی لبنیات در سنین جوانی و مصرف بیش از حد سیگار و الکل نیز از سایر علل پوکی استخوان در مردان هستند.

شایع‌ترین علائم پوکی استخوان چیست؟

بیماری پوکی استخوان در مراحل اولیه، هیچ علائم خاصی ندارد و به صورت کاملا خاموش در بدن پیشروی  می‌کند و تنها با آزمایش‌های دقیق پزشکی قابل تشخیص است. اما پس از ضعیف شدن استخوان‌ها ممکن است علائمی در برخی افراد دیده شود. برخی از علائم مخفی پوکی استخوان که ممکن است در افراد مختلف دیده شوند، عبارت‌اند از :

به جهت شکستگی یا فروپاشی مهره ایجاد می شود

کاهش قد به مرور زمان

شکستگی استخوان به دنبال آسیب جزئی

قامت خمیده به جلو

بیخوابی ناگهانی

بیماری‌های لثه

شل شدن دندان‌ها

گرفتگی شبانه پاها

داشتن ناخن‌های شکننده

داشتن اختلالاتی در گرفتن برخی از اشیاها

قامت خمیده

استخوانی که بسیار راحت تر از حد انتظار می شکند

روش‌های تشخیص پوکی استخوان چگونه است؟

با روش هایی مانند DXA (Dual energy X-ray absorptiometry)  ( سنجش تراکم استخوان ) به سادگی می توان اندازه گرفت.

این اسکنر‌ها دو نوع مرکزی و محیطی دارند. در اسکنرهای مرکزی تراکم استخوان‌های ستون مهره‌ها و لگن بررسی می‌شود و در اسکنر‌های محیطی، مچ دست، مچ پا و انگشتان مورد اسکن و سنجش قرار می‌گیرند.

این روش بسیار سریع، آسان و بدون درد می باشد، این آزمایش کاملا بدون درد بوده و شامل یک اسکنر است که از روی بدن شما عبور می‌کند. تنها کاری که باید انجام دهید این است که روی صندلی بنشینید و یا روی یک تخت دراز بکشید و منتظر بمانید تا تراکم استخوان‌های شما توسط اسکنر بررسی شود.

در این روش میزان تراکم استخوان های شما با افراد جوان، سالم و هم جنس شما و همچنین افراد همسن شما مقایسه می شود. سپس با اندازه گیری و بررسی مقیاس هایی مانند T Score و Z Score بررسی می شوند.

T-score مقایسه تراکم استخوان با زنان جوان سالم است.

Z-score مقایسه تراکم استخوان با مردم هم سن، جنس و نژاد شما است.

عوارض پوکی استخوان چیست؟

پوکی استخوان بیماری بسیار خطرناکی است که ممکن است موجب معلولیت دائم شده یا با کاهش دامنه حرکت فرد مبتلا، فعالیت‌های روزانه را تحت تأثیر قرار دهد :

❃ شکستگی‌های استخوانی مداوم که ممکن است به طور کامل درمان نشوند.

بدلیل ضعیف و کم تراکم بودن استخوانا علاوه بر شکستگی های مدوام سبب می شود استخوان ها دیر درمان شده و دوباره نیز آسیب ببینند .

❃ شکستگی لگن

شکستگی های لگن اغلب در اثر افتادن ایجاد می شود و می تواند منجر به ناتوانی و حتی افزایش خطر مرگ در سال اول پس از آسیب شود.

❃ تغییر شکل ستون فقرات

انحراف یا چرخش ستون فقرات رو به جلو که سبب گودی و قوز کمر می شود

❃ به وجود آمدن مشکلات تنفسی در اثر شکستگی در ستون فقرات

در بعضی موارد، شکستگی ستون فقرات حتی بدون افتادن ممکن است رخ دهد. استخوانهایی که ستون فقرات شما (مهره ها) را تشکیل می دهند می توانند تا حد خرد شدن ضعیف شوند و این می تواند منجر به کمردرد، کاهش قد و حالت خمیده به سمت جلو شود.

درمان و پیشگیری از پوکی استخوان

پیشگیری از پوکی استخوان بسیار آسان‌تر از درمان آن خواهد بود. خوشبختانه پیشگیری از این بیماری بسیار آسان با چند اقدام ساده قابل انجام است. برخی از این اقدامات عبارتند از:

❃ فعالیت بدنی و تحرک داشتن

داشتن فعالیت و تحرک بدنی، یکی از موثرترین راه‌ها برای پیشگیری از پوکی استخوان است زیرا می‌تواند توده استخوان‌های بدن را تقویت کند. ورزش به خصوص در دوران جوانی جهت رسیدن به حداکثر توده استخوانی از موثرترین روش های پیشگیری از پوکی استخوان می باشد.

 برخی از ورزش‌هایی که می‌توانید انجام دهید و نیازی به امکانات و هزینه خاصی ندارند شامل ورزش‌های مقاومتی مانند یوگا، دویدن، پیاده‌روی و ورزش‌های قدرتی و پرشی هستند.

به طور کلی مکمل ها علاوه بر جلوگیری از مشکلاتی مانند پوکی استخوان، به تقویت سیستم ایمنی بدن نیز کمک شایانی می نمایند.

❃ مصرف غذاهای سالم

داشتن تغذیه سالم در هر سن و شرایطی برای سلامتی مهم است ، اما برای پیشگیری از پوکی استخوان، در دوره نوجوانی که دوره مهمی برای تشکیل استخوان‌های قوی و محکم است، باید به رژیم غذایی توجه ویژه‌ای داشته باشید. بهتر است تا حد امکان از غذاهایی که دارای ویتامین‌هایی مانند کلسیم، ویتامین D، روی و منزیم استفاده کنید.

❃ پروتئین

پروتئین یکی از بلوک­های ساختمان استخوان است. با این حال، شواهد متضادی در مورد تأثیر جذب پروتئین در تراکم استخوان وجود دارد.
بیشتر افراد پروتئین زیادی را از طریق رژیم غذایی خود دریافت می کنند، اما برخی از آنها نه. اگر رژیم غذایی گیاهخواران و افراد وگان منابع مناسب مانند سویا، آجیل، حبوبات برای گیاهخواران باشد می توانند پروتئین کافی را دریافت کنند.
بزرگسالان مسن نیز ممکن است به دلایل مختلف پروتئین کمتری بخورند.

❃ دریافت کافی کلسیم در رژیم غذایی

در بالغین مصرف روزانه ۱۰۰۰ الی ۱۲۰۰ میلی گرم کلسیم توصیه شده است و این میزان با مصرف مواد غذایی حاصل می شود و مکمل ها باید زمانی که دریافت مواد غذایی کافی نمی باشد، مصرف شوند. زنان و مردان بین 18 تا 50 سال نیاز به 1000 میلی گرم کلسیم در روز دارند. این مقدار روزانه وقتی زنان 50 ساله و مردان 70 ساله می شوند، به 1200 میلی گرم افزایش پیدا میکند.

 البته دقت کنید که مصرف بیش از حد مکمل های کلسیم نیز با افزایش ریسک سنگ کلیه و رسوب در دیواره عروق همراه می باشد.

منابع خوب کلسیم عبارتند از:

سبزیجات برگی سبز تیره

محصولات لبنی کم چرب

محصولات سویا مانند توفو

کنسرو ماهی قزل آلا یا ساردین با استخوان

❃ دریافت کافی ویتامین دی در رژیم غذایی

 ویتامین دی توانایی بدن در جذب کلسیم را افزایش می­دهد مصرف حداقل ۸۰۰ الی ۱۰۰۰ واحد ویتامین دی روزانه، از مهمترین روش های پیشگیری از پوکی استخوان می باشد. بزرگسالان در سنین 51 تا 70 سال 600 واحد روزانه بعد از سن 70 سالگی از طریق غذا یا مکمل دریافت کنند

 احتمال کمبود ویتامین دی در افراد مسن، چاق، دارای بیماری کبدی یا کلیوی و افراد دارای پوست تیره بیشتر می باشد؛ و لذا دریافت کافی مکمل های ویتامین دی در این افراد از موثرترین روش های پیشگیری از پوکی استخوان می باشد.

یکی از بهترین منابع ویتامین دی نور خورشید می باشد .

❃ تناسب اندام

داشتن وزن مناسب می‌تواند خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش دهد.کمبود وزن احتمال تخریب و شکستگی استخوان را افزایش می دهد. در حال حاضر ثابت شده است که اضافه وزن خطر شکستگی در بازو و مچ شما را افزایش می دهد. به همین دلیل حفظ وزن مناسب بدن برای سلامتی بدن و نیز استخوانها لازم است.

❃ سیگار نکشیدن

توجه داشته باشید که هر چه بدن انسان سالم‌تر باشد، احتمال مبتلا شدن به بیماری‌های مختلف در آن کاهش می‌یابد. سیگار کشیدن یکی از عواملی است که موجب تخریب استخوان‌ها و بالاتر رفتن میزان شکستگی در استخوان می‌شود.

سیگار نیز از موثرترین روش های پیشگیری از پوکی استخوان می باشد.

❃ داشتن آگاهی کامل از شرایط سلامت خود

همان‌طور که گفتیم متأسفانه بیماری پوکی استخوان می‌تواند تا مدت‌ها بدون هیچ علامتی در بدن بیمار باعث تخریب استخوان‌ها ‌شود. در صورتی که هر فرد، معاینات و چکاپ‌های پزشکی خود را به طور کامل و منظم پیگری کند، می‌تواند قبل از آنکه دیر شود این بیماری خاموش را ریشه‌یابی کرده و آن را درمان کند.

❃ مصرف مکمل‌ها برای پیشگیری از پوکی استخوان

افرادی که ریسک ابتلای آن‌ها به پوکی استخوان بالاست، مانند زنانی که در دوران پس از یائسگی قرار دارند، خانم‌های باردار، افرادی که در سابقه خانوادگی آن‌ها این بیماری دیده شده و… بهتر است به پزشک مراجعه کنند و با توجه به شرایط فیزیکی و سابقه خانوادگی خود از داروهای پیشگیری از پوکی استخوان استفاده کنند.

❃ جلوگیری از افسردگی

محققان معتقدند که افسردگی موجب کاهش تراکم استخوانی می‌شود و رابطه مستقیمی بین افسردگی و کاهش تراکم استخوانی وجود دارد. بنابراین اگر از افسردگی رنج می‌برید، حتما در کنار درمان آن، برای کنترل وضعیت تراکم استخوانی خود نیز به پزشک متخصص مراجعه کنید.

❃ ورزش

ورزش می تواند به شما در ساخت استخوان های قوی و کند شدن روند تخریب استخوانی کمک کند.ترکیب تمرین های قدرتی را با تمرینات تحمل وزن و تعادلی انجام دهید.تمرین قدرتی به تقویت عضلات و استخوان در بازوها و ستون فقرات شما کمک می کند.

❃ ترک و عدم استفاده از نوشیدنی های الکلی

 کلسیمی که عنصر کلیدی ساختار استخوان هاست. بدین ترتیب که الکل با تأثیر منفی ای که بر اندام های دستگاه گوارش می گذارد، جذب کلسیم در بدن را دچار اشکال می کند و با اختلالاتی که در عملکرد کبد ایجاد می‌کند فعال سازی ویتامین دی را که در جذب کلسیم نقش مهمی ایفا می‌کند نیز مختل می نماید.

علاوه بر موارد ذکر شده الکل خود مستقیماً سلول‌های استخوان‌ساز را از بین می‌برند و بدین ترتیب روند بهبودی شکستگی های استخوانی را به تعویق می‌اندازد. شکستگی استخوان ها در افراد الکلی به علت تضعیف ساختار استخوانی و تخریب اعصاب به ویژه در نواحی لگن و ستون مهره ها شایع تر است.

روش‌های درمان

✦ درمان پزشکی

برای درمان پوکی استخوان، ابتدا باید در مورد شرایط فرد اطلاعات جامعی جمع‌آوری شود، زیرا متناسب با شرایط هر فرد، روش درمانی خاصی انتخاب می‌شود.

 در صورت ضعیف و شکننده  بودن استخوانها ، ممکن است پزشک بخواهد fragility fracture را بررسی کند که به عنوان شکستگی سست شناخته می‌شود.

 در بررسی شکستگی سست، پزشک متخصص چند مورد زیر را در نظر می‌گیرد:

✦ سن 

✦ سابقه شکستگی لگن در خانواده

✦ استعمال  دخانیات

✦ ابتلا به بیماری‌های دیگری مانند روماتیسم  مفصلی

✦ اندازه‌ گیری تراکم استخوان با اسکن اشعه ایکس

برخی از این روش‌های درمان پوکی استخوان عبارت‌اند از:

✦ استفاده از بیوفسفونات

اغلب داروهایی که برای درمان پوکی استخوان تجویز می‌شوند، معمولا از خانواده فسفونات هستند. از جمله داروهای دارای بیس فسفونات که برای درمان پوکی استخوان استفاده می‌شوند، می‌توان به آلندرونات، ریزیدرونات، ایباندرونات و اسید زولدرونیک اشاره کرد. با وجود اینکه این داروها عوارض جانبی مانند حالت تهوع، شکم درد و دل درد دارند ، اما در صورت مصرف صحیح آن‌ها با مشکل جدی روبه‌رو نمی‌شوید.

✦ استفاده از داروهای آنتی بادی مونوکلونال

یکی دیگر از روش‌های درمان پوکی استخوان استفاده از دنوزوماب است (دنوزومب یک داروی منوکلونال آنتی بادی است که موجب افزایش کلسیم سرم می گردد ،دنوزوماب به صورت تزریق زیرجلدی دو بار در سال در درمان پوکی استخوان موثر می باشد.)

که می‌تواند تراکم استخوان بهتری نسبت به بیس فسفونات ایجاد کند. با این حال، عوارض جانبی این نوع دارو بسیار جدی است و و احتمالا در صورتی که استفاده از این دارو را آغاز کنید تا مدت بسیار طولانی باید آن را ادامه دهید و دیگر نمی‌توانید آن را قطع کرده و یا با داروی دیگری جایگزین کنید. توجه کنید که در صورت قطع این دارو، ممکن است دچار شکستگی استخوان ستون فقرات شوید. همچنین هنگام استفاده از این دارو، اجازه کشیدن دندان را نخواهید داشت. بنابراین باید قبل از شروع دوره درمان به دندانپزشک مراجعه کنید و از سلامت دندان‌های خود مطمئن شوید و در طول درمان به خوبی از دندان هایتان مراقبت کنید

✦ جایگزینی هورمون

کاهش برخی از هورمون‌ها مانند هورمون استروژن و تستوسترون می‌تواند موجب ابتلا به پوکی استخوان شود. بنابراین می‌توان با استفاده از داروهایی که عملکردی مشابه این هورمون‌ها دارند و می‌توانند نقش آنها را تقلید کنند، این مشکل را درمان کرد. معمولا از داروی رالوکسیفن برای جایگزینی این هورمون‌ها استفاده می‌شود اما عوارض جانبی آن ممکن است شامل خطر لخته شدن خون و گرگرفتگی باشد.

✦ داروهای مخصوص استخوان‌سازی

اگر روش‌های متداول درمان پوکی استخوان برای بیمار قابل استفاده نباشد، پزشک می‌تواند از داروهایی مانند تری پاراتاید (فورتئو)، آبالوپاراتاید (تیلموس) و روموزوزوماب استفاده کند.

تری پاراتاید (Teriparatide): یکی از قوی ترین داروهای موثر در درمان پوکی استخوان شدید می باشد که به صورت تزریق زیرجلدی روزانه به مدت ۲ سال استفاده می شود و به ساختن استخوان جدید کمک می کند.

✦ ورزش

می توانید با ورزش و انجام برخی تمرینات ورزشی در خانه، علائم پوکی استخوان خود را کاهش دهید. همچنین ورزش در بهبود تراکم استخوان و پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان نیز نقش موثری داشته باشد.

✦فیزیوتراپی

. فیزیوتراپی می‌تواند به ایجاد استخوان‌های قوی و سالم کمک کند. معمولا تمرینات و حرکاتی که برای هر شخص انجام می‌شود، متفاوت است زیرا انتخاب این تمرینات به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

علت پوکی استخوان

میزان ریسک شکستگی استخوان ستون فقرات  فرد

میزان تحمل فرد

سطح تناسب بدن فرد

. مگنت‌ تراپی

مگنت تراپی روش جالبی برای درمان پوکی الستخوان می باشد . در مگنت‌تراپی از یک میدان مغناطیسی ثابت استفاده می‌شود. در میدان مغناطیسی، دو قطب شمال و جنوب (منفی و مثبت) وجود دارد. قطب جنوب یک تاثیر الکتریکی مثبت و قطب شمال تاثیر الکتریکی منفی ایجاد می‌کند ، در نتیجه،

این روش می‌تواند تراکم استخوانی افزایش می‌یابد و  فرآیند سرعت کاهش تراکم استخوانی را آهسته کند و فرآیند تجدید ساختار استخوانی را بهبود بخشد. همچنین سبب افزایش جریان خون در بدن می  شود. احتمال موفقیت این روش در درمان پوکی استخوان بسیار زیاد است.

✦ تغییر سبک زندگی

✦ رژیم غذایی سالم

✦ اجتناب از استعمال سیگار

✦ عدم مصرف الکل