دیابت چیست و راه درمان آن
دیابت نوعی بیماری مزمن است و زمانی اتفاق میافتد در آن بدن نمیتواند گلوکز را جذب و یا ازآن برای تولید انرژی استفاده کند.
گلوکز نوعی قند است که اگر در خون جمع شودباعث ایجاد قند اضافی در جریان خون و بالا رفتن قند خون میشود. وقتی فردی به بیماری دیابت مبتلا می شود بدن او انسولین تولید نمی کند یا سلول ها در جذب انسولین ناتوان می مانند، در نتیجه مواد قندی تجزیه نمی شوند و قند خون بالا می رود.
انسولین هورمونی است که توسط سلولها ی "بتا" واقع در لوزالمعده ترشح می شود و وظیفه اصلی آن کمک به مصرف قند خون است. لوزالمعده نیز یکی از غدد دستگاه گوارش است که در پشت معده قرار دارد. بالا بودن قند خون در دراز مدت باعث بروز عوارض در سیستم قلب و عروق ، کلیه ها، چشم و سلسه اعصاب می گردد .
انسولین باعث میشود گلوکزمواد غذایی که میخوریم، از جریان خون به سلولهای بدن برای تولید انرژی وارد شود. تمام غذاهای دارای کربوهیدرات در خون به گلوکز تجزیه میشوند. انسولین به گلوکز کمک میکند تا وارد سلولها شود. عدم توانایی در تولید انسولین یا عدم استفاده مؤثر از آن، منجر به افزایش سطح گلوکز در خون میشود که به آن هایپرگلیسمی میگویند.
دیابت کنترل نشده میتواند منجر به عواقب جدی شود و به طیف وسیعی از اندامها و بافتهای بدن، از جمله قلب، کلیهها، چشمها و اعصاب آسیب برساند.
دیابت چیست و راه درمان آن
دیابت نوعی بیماری مزمن است و زمانی اتفاق میافتد در آن بدن نمیتواند گلوکز را جذب و یا ازآن برای تولید انرژی استفاده کند.
گلوکز نوعی قند است که اگر در خون جمع شودباعث ایجاد قند اضافی در جریان خون و بالا رفتن قند خون میشود. وقتی فردی به بیماری دیابت مبتلا می شود بدن او انسولین تولید نمی کند یا سلول ها در جذب انسولین ناتوان می مانند، در نتیجه مواد قندی تجزیه نمی شوند و قند خون بالا می رود.
انسولین هورمونی است که توسط سلولها ی "بتا" واقع در لوزالمعده ترشح می شود و وظیفه اصلی آن کمک به مصرف قند خون است. لوزالمعده نیز یکی از غدد دستگاه گوارش است که در پشت معده قرار دارد. بالا بودن قند خون در دراز مدت باعث بروز عوارض در سیستم قلب و عروق ، کلیه ها، چشم و سلسه اعصاب می گردد .
انسولین باعث میشود گلوکزمواد غذایی که میخوریم، از جریان خون به سلولهای بدن برای تولید انرژی وارد شود. تمام غذاهای دارای کربوهیدرات در خون به گلوکز تجزیه میشوند. انسولین به گلوکز کمک میکند تا وارد سلولها شود. عدم توانایی در تولید انسولین یا عدم استفاده مؤثر از آن، منجر به افزایش سطح گلوکز در خون میشود که به آن هایپرگلیسمی میگویند.
دیابت کنترل نشده میتواند منجر به عواقب جدی شود و به طیف وسیعی از اندامها و بافتهای بدن، از جمله قلب، کلیهها، چشمها و اعصاب آسیب برساند.
انواع دیابت
به طور کلی دیابت به سه گروه دیابت نوع 1 ، دیابت نوع 2 ، دیابت حاملگی تقسیم بندی می شود.
دیابت نوع 1 :
این نوع دیابت، یک بیماری خودایمنی است، به این معنی که بدن به خودش حمله میکند. در این حالت به علت از بین رفتن سلول های سازنده انسولین، متوقف می شود به همین خاطر افراد مبتلا به این نوع دیابت باید از بدو تشخیص؛ انسولین مورد نیاز بدن را به صورت تزریقات روزانه تامین کننند.. این نوعد دیابت نسبت به نوع 2 کمتر شایع می باشد و معمولاً در کودکان و بزرگسالان جوان مبتلا می باشند ، اما میتواند در هر سنی اتفاق بیفتد. افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ باید هر روز انسولین تزریق کنند و به آن دیابت وابسته به انسولین نیز میگویند.
. دیابت نوع ۲ :
در این نوع بیماری، بدن یا انسولین کافی تولید نمیکند یا سلولهای بدن به انسولین پاسخ نمیدهند. این دیابت شایعتر از نوع 1 است و معمولاً در افراد میانسال و مسن و افراد چاق رخ میدهد. دیگر نامهای رایج برای دیابت نوع ۲، شامل دیابت بزرگسالان و دیابت مقاوم به انسولین است .
. پیش دیابت :
این نوع بیماری، مرحله قبل از دیابت نوع ۲ است.
سطح گلوکز خون بالاتر از حد طبیعی است، اما به اندازه کافی بالا نیست که به طور رسمی دیابت نوع ۲ تشخیص داده شود.
. دیابت بارداری :
این نوع دیابت در برخی از زنان برای اولین بار در دوران بارداری اتفاق میافتد. دیابت بارداری معمولاً بعد از بارداری از بین میرود و گذرا است . با این حال، اگر دیابت بارداری دارید، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع ۲ هستید.
علائم دیابت چیست؟
دیابت، بیماری مرموزی است که آرام آرام پیشرفت می کند. در واقع ممکن است شما چند سالی به این بیماری مبتلا شده و خودتان از ان بی خبر باشید. بنابراین بهتر است با مشاهده این دست از علائم برای انجام آزمایش های مورد نیاز به سرعت نزد پزشک بروید. رایج ترین علائم دیابت :
. تشنگی و ادرار فراوان
در بیماری دیابت نوع 2 به دلیل افزایش قند خون در رگ ها، مایعات بیشتری از بافت های بدن به بیرون هدایت می شوند که باعث تشنگی فرد بیمار می شود و در نتیجه فرد نسبت به نوشیدن آب و مایعات تمایل بیشتری پیدا می کند و بدین ترتیب حجم ادرار به طور غیر عادی افزایش می یابد.
. گرسنگی
چون در بدن فرد بیمار انسولین کافی برای تامین قند مورد نیاز سلول ها وجود ندارد ماهیچه ها و سایر اعضای بدن با کمبود انرژی روبرو می شوند که این موضوع سبب گرسنگی بیشتر می شود.
. کاهش وزن
با وجود اینکه فرد مبتلا به دیابت نوع 2 احساس گرسنگی بیشتری دارد، انتظار می رود که وزنش افزایش پیدا کند اما جالب اینجاست که وزن کم شود. وقتی بدن قادر به تجزیه گلوکز نباشد باید برای تامین انرژی مورد نیاز از سوخت و چربی های ذخیره شده در ماهیچه ها استفاده کند و بدین ترتیب لاغری پیش می آید.
. ضعف و خستگی
هنگامی که قند کافی در اختیار سلول های بدن نباشد فرد بیمار دچار خستگی و زودرنجی می شود.
. تاری دید
وقتی قند خون بالا می رود ممکن است مایعاتی به عدسی چشم فشار بیاورند که این موضوع توانایی دید شفاف را از بین می برد.
. بهبودی دیر هنگام زخم ها
دیابت نوع 2 توانایی بدن برای مقابله با عفونت ها را کاهش می دهد. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند زخم هایشان دیرتر بهبود می یابد و یا به عفونتهای قارچی مکرر یا عفونتهای مجاری ادراری مبتلا می شوند .
. بیحسی یا گزگز شدن دست یا پا
. در مردان : کاهش میل جنسی، اختلال در نعوظ، کاهش قدرت عضلانی
دیابت چگونه تشخیص داده می شود؟
گاهی اوقات یک معاینه معمول توسط چشم پزشک یا اگر برای درمان بیماری مربوط به پا به پزشک مراجعه کرده اید نشان دهنده دیابت است. این بیماری بر گردش خون پاها و رگ های خونی ریز چشم تأثیر می گذارد. اگر چشم پزشک یا پزشک پای شما مشکوک باشد، به شما توصیه می کند برای آزمایش سطح قند خون به پزشک عادی خود مراجعه کنید.
رایج ترین آزمایش، آزمایش قند خون ناشتا است. پس از حداقل هشت ساعت غذا نخوردن، معمولاً در طول شب، پزشک شما نمونه خون می گیرد. محدوده طبیعی و غیر دیابتی برای گلوکز خون ناشتا 70 تا 110 میلی گرم در دسی لیتر است.
اگر سطح شما 126 میلی گرم در دسی لیتر یا بیشتر باشد، ممکن است دیابت داشته باشید.
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به دیابت هستند؟
برای نوع ۱ :
. افرادی که سابقه خانوادگی دیابت دارند. افرادی که از بیماریهای لوزالمعده رنج میبرند.
برای پیشدیابت و نوع ۲:
. افرادی که بستگان نزدیکشان به نوع ۲ مبتلا هستند.
. افرادی که BMI آنها ۲۳ و بالاتر است.
(مهم ترین عوامل بروز دیابت نوع 2 افزایش وزن است. هر چقدر در بدنتان چربی اضافه بیشتری داشته باشید سلول ها هنگام دریافت انسولین و تجزیه قندها با مشکلات بیشتری روبرو می شوند.)
. افرادی که سبک زندگی کمتحرکی دارند و ورزش نمیکنند.
(ورزش و فعالیت های بدنی به کنترل وزن کمک می کند. در چنین شرایطی قندها برای تولید انرژی تجزیه می شوند و حساسیت سلول ها برای دریافت انسولین افزایش می یابد)
. افرادی که سابقه دیابت بارداری دارند.
(اگر پدر و مادر یا خواهر و برادر های شما به این بیماری مبتلا شده اند شانس ابتلا به این بیماری در شما افزایش می یابد.)
. افرادی که سطح کلسترول خونشان بالاست.
(چربی: تحقیقات مختلف نشان می دهد هر چقدر تجمع چربی ها در اطراف شکم بیشتر باشد احتمال خطر بروز این بیماری افزایش می یابد.)
. افرادی که فشار خون بالا دارند.
. افراد بالای ۴۵ سال افرادی که تحمل گلوکز آنها با اختلال مواجه است.
(بالا رفتن سن هم یکی از عوامل تهدید کننده است. افرادی که از مرز 45 سالگی گذشته اند باید حواسشان را بیشتر جمع کنند چون بعد از این سن تمایل افراد به فعالیت بدنی کاهش می یابد، ماهیچه ها ضعیف تر می شوند و افزایش وزن پیش می آید. البته این روزها آمار افزایش تعداد مبتلایان در میان کودکان، نوجوانان و جوانان نشان می دهد که سن و سال در ابتلا به این بیماری نقش چندان پر رنگی ندارد).
. با سابقه دیابت بارداری
(اگر جزو خانم هایی هستید که در دوران بارداری دیابت را تجربه کرده اند خطر ایجاد دیابت نوع 2 در بدن شما بیشتر است.)
برای دیابت بارداری :
زنانی که چاق هستند یا اضافه وزن دارند.
زنانی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند.
زنانی که قبلاً نوزادی به دنیا آوردهاند که در هنگام تولد، وزنی برابر با ۴ کیلوگرم یا بیشتر داشته است.
زنانی که در بارداری قبلی خود، دیابت بارداری داشتهاند.
عوارض ابتلا به دیابت کدام است؟
با گذشت زمان، داشتن قند بیش از حد در خون میتواند عوارضی برای افراد ایجاد کند از جمله:
بیماری چشم
این مشکل به دلیل تغییر در سطح مایعات، تورم در بافتها و آسیب به عروق خونی چشم ایجاد میشود.
مشکلات پا
این عوارض ناشی از آسیب به اعصاب و کاهش جریان خون در پاهاست.
بیماری لثه و سایر مشکلات مربوط به دندانها
میزان بالای قند خون در بزاق به رشد باکتریهای مضر در دهان کمک میکند. باکتریها با غذا ترکیب میشوند و لایهای نرم و چسبناک به نام پلاک تشکیل میدهند. پلاک نیز از خوردن غذاهای حاوی قند یا نشاسته به وجود میآید. برخی از انواع پلاک باعث بیماری لثه و بوی بد دهان میشوند و انواع دیگر، باعث ایجاد پوسیدگی دندان میگردند.
بیماری قلبی و سکته مغزی
این مشکل ناشی از آسیب به رگهای خونی و اعصاب کنترلکننده قلب و رگهای خونی است.
بیماری کلیوی
این عارضه به دلیل آسیب به رگهای خونی در کلیه اتفاق میافتد. بسیاری از افراد مبتلا به دیابت دچار فشار خون بالا میشوند که میتواند به کلیهها نیز آسیب برساند.
مشکلات عصبی (نوروپاتی دیابتی)
این مشکل ناشی از آسیب به اعصاب و رگهای خونی کوچکی است که اعصاب را با اکسیژن و مواد مغذی تغذیه میکنند.
مشکلات جنسی و مثانه
این عوارض به دلیل آسیب دیدن اعصاب و کاهش جریان خون در اندام تناسلی و مثانه است.
بیماریهای پوستی
برخی از آنها به دلیل تغییر در رگهای خونی کوچک و کاهش گردش خون ایجاد میشوند. افراد مبتلا به این بیماری، بیشتر در معرض ابتلا به عفونتها از جمله عفونتهای پوستی هستند.
دیابت چگونه درمان می شود؟
وقتی دیابت رو به بهبودی میرود، به این معنی است که بدن هیچ نشانهای از دیابت را نشان نمیدهد، اگرچه این بیماری از نظر پزشکی هنوز وجود دارد.
هر فرد مبتلا به دیابت با کاهش وزن و پیروی از یک رژیم غذایی کم کربوهیدرات (یا با نظارت دقیق پزشکی، رژیم غذایی بسیار کم کالری)، بسیاری از افراد می توانند قند خون خود را بدون دارو به حالت عادی برگردانند.
درمان و کنترل این بیماری به نوع آن، میزان کنترل سطح گلوکز خون و سایر شرایط سلامتی مبتلایان بستگی دارد.
. دیابت نوع ۱
اگر به این نوع مبتلا هستید، باید هر روز انسولین تزریق کنید، زیرا پانکراس شما دیگر انسولین نمیسازد.
. افراد مبتلا به نوع 2
گاهی اوقات زمانی که تشخیص داده می شود به هیچ دارویی برای کنترل دیابت نیاز ندارند.
اگر یک سبک زندگی سالم برای کنترل سطح قند خون (گلوکز) کافی نباشد، اکثر افراد مبتلا باید مصرف یک یا چند دارو را شروع کنند..
اگر سایر داروها به اندازه کافی سطح گلوکز خون را کنترل نکنند، برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 باید از تزریق انسولین استفاده کنند.
درمان دیابت فقط مربوط به سطح گلوکز خون نیست. همچنین کاهش خطر عوارض بسیار مهم است. بنابراین مهم است که فشار خون و سطح کلسترول را در محدوده طبیعی نگه دارید.
. پیش دیابت
در این نوع دیابت ، هدف این است که از تبدیل آن به دیابت جلوگیری کنید. درمانها روی عوامل خطر متمرکز میشوند، مانند کاهش وزن با خوردن یک رژیم غذایی سالم (مانند رژیم مدیترانهای) و ورزش (به مدت ۳۰ دقیقه).
. دیابت بارداری
در این نوع دیابت سطح گلوکز شما خیلی بالا نیست، درمان اولیه ممکن است با اصلاح رژیم غذایی و ورزش منظم باشد. اگر هدف مورد نظر محقق نشود یا سطح گلوکز شما بسیار بالا باشد، پزشک ممکن است دارو یا انسولین را تجویز کند.
بهبودی میتواند اشکال مختلفی داشته باشد:
بهبودی نسبی : هنگامیکه سطح گلوکز خون فرد، حداقل به مدت یکسال کمتر از یک فرد دیابتی باشد، بدون اینکه نیازی به استفاده از داروهای دیابت داشته باشد.
بهبودی کامل : هنگامیکه سطح گلوکز خون، کاملاً به سطح طبیعی بازگردد و حداقل به مدت یکسال بدون هیچ دارویی در آن باقی بماند.
بهبودی طولانی مدت : هنگامیکه بهبودی کامل حداقل ۵ سال طول بکشد. حتی اگر یک فرد، سطح قند خون خود را به مدت ۲۰ سال در حد طبیعی نگه داشته پزشک همچنان دیابت او را در حال بهبودی میداند.
آخرین دیدگاه ها
فعلا موردی یافت نشد!